Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken en de minister van Buitenlandse Zaken gevraagd of ook de Nederlandse staat aansprakelijk kan worden gesteld voor verliezen bij pensioenfondsen en -regelingen en bij korting
op pensioenen.
Het Europese Hof van Justitie heeft middels een recente uitspraak de Ierse staat aansprakelijk gesteld bij het faillissement van een bedrijf waardoor de deelnemers hun pensioenrechten gehalveerd zagen worden. Het hof grondt dit
op Richtlijn 2008/94, die werknemers beoogt te beschermen bij faillissement van hun werkgever.
Tien voormalige werknemers van het failliete bedrijf Waterford Crystal, die minder dan 30 procent van hun opgebouwde pensioenrechten dreigden over te
houden, spanden de zaak aan.
ION /IPE-nieuws van 3 mei hierover: “Het gaat om een zeer principiële zaak,” aldus Omtzigt, die tot voor kort rapporteur was voor Europese pensioenzaken. In Nederland zijn de pensioenfondsen niet van de staat en is
de staat evenmin aansprakelijk voor tekorten, hoewel van overheidswege wel streng toezicht op de pensioensector wordt gehouden. De uitspraak van het Europees Hof kan een bedreiging inhouden voor ons land, meent Omtzigt.
Voordelen en nadelen van deze uitspraak
Volgens Omtzigt is met het Europese witboek voor pensioenen de mogelijkheid ontstaan dat er straks niet alleen Europees toezicht en Europese pensioenfondsen zijn, maar ook een Europees pensionstelsel met garanties, dat alle Europeanen kan aanslaan voor
grote pensioenverliezen in een individuele lidstaat.
Dat kan veel verder gaan dan een garantie voor faillissementen waarbij 50 procent of meer van de pensioenrechten verloren gaan. Voor het Nederlandse pensioenstelsel met 1.000 miljard aan pensioenvermogen
zal een dergelijke garantie nadelig zijn, vindt de parlementariër, die stelt: “Zo’n Europees garantiestelsel is geen fictie. Kijk maar naar het Europese depositogarantiestelsel waaraan op dit moment wordt gewerkt. ”
De soep is minder heet dan Omtzigt stelt
Pensioenjuristen denken dat Omtzigt overdrijft en zien geen aanwijzingen dat Brussel zou werken aan het door Omtzigt gevreesde Europese garantiestelsel voor pensioenen. Een van hen Hans Van Meerten (Clifford Chance) denkt dat het geen slechte ontwikkeling
zou zijn als de staat ging bijpassen als ‘defined benefit’-pensioenen verloren dreigen te gaan door een faillissement. Door deze uitspraak dreigen echter DB-regelingen nog meer in het gedrang te komen en zullen steess meer bedrijven gaan kiezen voor
DC-regelingen waarbij de premies stabiel zijn en de risico’s eenzijdig bij de deelnemers worden gelegd. De kans daarop acht hij groter dan die op een Europees garantiefonds.
Zoals altijd met Europa zijn er voordelen aan de samenwerking maar ook
grote risico’s. Zo’n Europees garantiefonds lijkt geweldig, maar als we daardoor ongeveer als enige land 1.000 miljard euro (dat is 60.000 euro per Nederlander en 150.000 euro per huishouding in de pot hebben gestort voor de rest van Europa, kunnen
we er beter niet aan beginnen.
