De dagvaarding van de Staat heeft plaatsgevonden in september en op 2 oktober was de ‘rolzitting’. Daarop heeft de rechter bepaalt dat de Staat uiterlijk op 13 november moet antwoorden op onze dagvaarding. Daarin verweert de Staat zich tegen onze vordering. Daarover wordt u dan geïnformeerd.

Minister Koolmees heeft al gereageerd op onze dagvaarding in zijn brief van 20 september aan de Tweede Kamer met antwoorden op vragen van Corrie van Brenk (bijlage 1). Ook de brief van minister Koolmees van 7 oktober (bijlage 2) is interessant met helaas bedreigende vooruitzichten voor gepensioneerden en werkenden gezien deze alinea:

Lees hier meer.

Speelde ze tot nu toe in de discussie over al dan niet korten een onzichtbare rol op de achtergrond, ineens is Corien Wortmann, bestuursvoorzitter van het ABP de held van gepensioneerd Nederland. Ze is een offensief begonnen om samen met andere pensioenfondsen een oplossing te bedenken voor de komende pensioenkortingen. Hoe die oplossing eruit zou kunnen zien blijft nog in het duister, maar opmerkelijk is deze stap van de bestuursvoorzitter van het grootste pensioenfonds alleszins.

De Nederlandsche Bank houdt hardnekkig vast aan het FTK (Financieel Toetsingskader) om de dekkingsgraad van pensioenfondsen vast te stellen. Dat rekenmodel is bedacht door beleggers op de manier, zoals beleggers denken. Er ligt een gedachtekronkel aan ten grondslag, omdat het FTK naar de pensioenen kijkt als een beleggingsproduct dat overdraagbaar moet zijn aan een andere eigenaar. Maar dat is een onjuist principe. Bovendien zitten er inconsistenties in het wiskundige model. Worden die eruit gehaald, dan zijn pensioenkortingen helemaal niet nodig. Dat zegt actuaris Arno Eijgenraam, die jarenlang voor De Nederlandsche Bank werkte en zag hoe de medewerkers van de bank werden overtroefd door de bedenkers van het FTK.

De Australische econoom Steve Keen die als een van de weinigen de vorige kredietcrisis voorspelde, vindt het monetaire stimuleringsbeleid van de Europese Centrale Bank levensgevaarlijk. Hij zegt dat in een publicatie van het journalistieke onderzoeksplatform Follow the Money.

Geen geld genoeg in de pensioenpotten om jong en oud de komende jaren een goed pensioen te garanderen? Onzin, zegt Coen Teulings, hoogleraar economie en voormalig directeur van het Centraal Planbureau in een artikel in het FD van 4 oktober 2019. Het pensioenvermogen is de afgelopen jaren almaar gestegen en dat zal tot 2040 vermoedelijk zo blijven.
Dan is een daling voorzien. Die zal 20 jaar duren, waarna het vermogen vermoedelijk weer omhooggaat. Teulings baseert zich op cijfers van Martin ten Cate van wie onlangs het boek verscheen ‘Waar blijft mijn pensioen?’. Volgens Ten Cate kan Nederland de vergrijzingsgolf makkelijk doorstaan mits de kortstondige daling voor lief wordt genomen.

In 2018 waren in Nederland bijna 3,2 miljoen personen gepensioneerd. Sinds 2015 neemt het aandeel gepensioneerden onder de bevolking niet meer toe. Het aantal gepensioneerden in de leeftijd van 55 tot 65 jaar is vanaf 2006 substantieel afgenomen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. Het is een belangwekkende ontwikkeling omdat de vergrijzing steeds wordt genoemd als een van de argumenten waarom het pensioenstelsel in deze vorm niet houdbaar is.

n de periode 2001-2018 steeg het aantal personen dat met pensioen is met ruim 700 duizend. Het aandeel personen in de totale bevolking dat is gepensioneerd steeg in deze periode van 15 naar 18 procent. Mede door de verhoging van de AOW-leeftijd stijgt het aantal gepensioneerden de laatste jaren nauwelijks en is het aandeel gepensioneerden onder de bevolking stabiel.

Bron: CBS

Dat de rente zo laag is dat pensioenfondsen er door in de problemen komen is geen natuurwet. Dat probleem wordt veroorzaakt door besluiten van overheden die met het oog op de staatsschuld belang hebben bij een lage rente. Dat geldt ook voor de Nederlandse overheid. Dat schrijft Kees Storm, voormalig bestuursvoorzitter van Aegon in het FD (2 oktober 2019).

De pensioendiscussie is in een stroomversnelling geraakt nu ook de vijf grote pensioenfondsen pleiten voor een meer evenwichtig systeem om de dekkingsgraad van pensioenfondsen vast te stellen. Ze willen dat ook de rendementen die ze maken (5 tot 7% of meer) in een bepaalde mate worden meegeteld in het vaststellen van de dekkingsgraad. Dat geeft een eerlijker beeld vinden ze en dit zal in een aantal gevallen kunnen voorkomen dat op de pensioenen gekort moet worden.
Het is bestuursvoorzitter Corien Wortmann van het ABP die aangeeft samen met vier andere pensioenfondsen een plan te ontwikkelen, waarvan ze hopen dat het voor de politiek acceptabel zal zijn.

Veel nieuws in de pensioendiscussie. Daarom hieronder een kort overzicht van de belangrijkste nieuwsfeiten:

Minister Koolmees: kabinet wil kortingen voorkomen
Tijdens een bijeenkomst op Nijenrode heeft minister Koolmees de verwachting dat pensioenkortingen misschien voorkomen kunnen worden getemperd. Wel zei hij dat het kabinet bereid is op een verantwoorde manier vooruit te lopen op het pensioenakkoord om pensioenkortingen te voorkomen. Niet korten en wel indexeren beschouwt de minister als een greep in de pensioenkas.
Wel een klein lichtpuntje: de minister heeft toegegeven dat de pensioenreserve eigendom is van de mensen die het geld hebben ingelegd en geen publiek eigendom.
Opvallend feit: Peter Borgdorff van het Pensioenfonds Zorg en Welzijn zegt niets te weten van een plan van ABP-bestuursvoorzitter Corien Wortmann om kortingen te voorkomen.

In een column in het FD gebruikt columnist Mathijs Bouman, tevens verslaggever/redacteur bij het NOS/NTR –programma Nieuwsuur beeldspraak om duidelijk te maken waarom hij het loslaten van de rekenrente een onverstandige zet zou vinden. Hij trekt een parallel met vliegen: ‘Pensioenbestuurders willen de brandstofmeter aanpassen, zodat het lijkt of er meer kerosine in de tank zit’.

Loon voor later ziet het net een tikje anders: de pensioenfondsen vliegen rond met een kerosinemeter die minder aangeeft dan er in de tank zit. De passagiers worden ver voor hun eindbestemming zekerheidshalve aan de grond gezet, zodat de piloot met de overgebleven kerosine nog een rondje kan draaien met passagiers die voor hun ticket niet betaald hebben. Als je als NPO-journalist al beeldspraak gebruikt, kies dan wel de goede invalshoek en geef geen blijk van een vooringenomen standpunt.

Column in FD lezen? Klik hier.

Luister ook naar: Plussen en minnen van een nieuwpensioencontract.