In het Tweede Kamer debat over het initiatief wetsontwerp van Koser Kaya – Blok worden gepensioneerden geschoffeerd door een amendement van Patricia Linhard (PvdA) en Pieter Omtzigt (CDA). Kees de Lange schrijft een cynisch weblog onder de titel ‘Kabouter PLOP in Pensioenland’.
Sinds een week is het onderwerp pensioen in de media ‘hot’ om niet te zeggen ‘redhot’. De situatie is ook inderdaad dramatisch, met een zeer groot risico van afstempelen voor een groot aantal pensioenfondsen. En dan praten we nog maar niet over indexatie die voor jaren voor de meerderheid van de gepensioneerden gewoon niet aan de orde zal zijn. Daarnaast zijn er de verwachte maatregelen in het komende kabinetsbeleid die ouderen ook keihard zullen treffen. Dat is het weinig lokkende perspectief van grootschalig koopkrachtverlies voor ouderen in Nederland anno 2010.
Nadat pensioenen vele jaren lang politiek oninteressant zijn geweest, begint nu zelfs de Tweede Kamer in te zien dat er iets aan de hand is. Voor het eerst komt er nu ook ernstige kritiek op pensioenfondsbesturen in de pers naar buiten. Gedupeerden spreken al over de gang naar de rechter.
In een peiling van Maurice de Hond van 21 augustus komt glashelder naar voren dat de Nederlander in overgrote meerderheid de standpunten van de NBP over zaken als de schuldvraag en zeggenschap over eigen uitgesteld loon deelt. Wellicht verrassend is dat zeer velen niet verbaasd zouden zijn als er een nieuwe politieke partij voor ouderenbelangen zou komen. Geert Braam vermeldt in ‘Ouderen de dupe van het vergrijzingsspook’ in Trouw van 3 juni 2010 al uitgebreid over de enorme problemen waarmee ouderen geconfronteerd worden. (Lees hier het volledige artikel.) De huidige politiek kijkt bij voorkeur de andere kant op.
DNB-directeur Joanne Kellermann geeft op 23 augustus een spraakmakend interview aan het FD waarin zij harde eisen stelt aan de pensioenfondsen en ook de schuldvraag aan de orde stelt. Veertien fondsen zijn in onmiddellijke problemen, maar duidelijk is dat dit slechts het topje van de ijsberg is.
Nederland bevindt zich in een financiële crisis. Politieke ‘leiders’ buitelen over elkaar heen met ongeloofwaardige verhalen. Liever dan naar hun programma’s voor de toekomst te kijken, is het verhelderend hun ‘prestaties’ uit het verleden tegen het licht te houden. Daar wordt een mens niet vrolijk van. Bewezen incompetentie uit het verleden is immers geen garantie voor succes in de toekomst. Met name ouderen en gepensioneerden lijden al jaren achtereen koopkrachtverlies. Ouderen worden uitsluitend beschouwd als probleem. Politici mogen dan wel roepen dat ‘iedere stem telt’, maar het uitrangeren van ouderen in de Nederlandse samenleving gaat onverminderd door. Zeggenschap over de eigen toekomst is ouderen niet gegund. Over ‘de boel bij elkaar houden’ gesproken, ouderen kunnen straffeloos buiten de samenleving geplaatst worden. Lees de weblog over verarming in Nederland van Prof. Dr. Geert Braam.
Ook in barre tijden is er soms goed nieuws. De behandeling van het Koser Kaya / Blok initiatiefwetsontwerp en het op de valreep ingediende Kabouter PLOP amendement wordt uitgesteld tot na de verkiezingen. De doorzichtige truc van CDA en PvdA om nog vóór de verkiezingen de belangen van gepensioneerden opnieuw voor vele jaren te frustreren, is daarmee voorlopig mislukt. En met een beetje geluk komen de indieners van dit schandalige amendement niet meer terug in de Tweede Kamer.
Minder goed nieuws is dat de werkgevers en vakbonden beweren een akkoord te hebben gesloten over uw aanvullende pensioenen. Gepensioneerden hebben van deze regenten niets te verwachten, en de eerste tekenen bedriegen niet. We komen uitgebreid op deze materie terug. Bereid u alvast maar voor op een verdere verslechtering van de positie van gepensioneerden. Indexatie dreigt een woord uit de geschiedenisboekjes te worden.
Op 9 juni a.s. hebben we verkiezingen voor de Tweede Kamer. Weet u op welke partijen u absoluut NIET moet stemmen, maar twijfelt u waarop dan WEL? Het antwoord op deze vraag kunt u krijgen door de partijprogramma’s te lezen en na te gaan in hoeverre uw belangen als gepensioneerde aan de orde komen. Om u daarbij te helpen heeft de NBP een vragenlijst gestuurd aan alle partijen over hun verkiezingsprogramma. Van al deze partijen hadden alleen GroenLinks, SGP en TON het fatsoen om te antwoorden. De overige partijen vonden ouderen kennelijk niet interessant genoeg om er tijd aan te besteden. Dat is helaas typerend voor de huidige Nederlandse samenleving. De meerderheid van de politiek is het eens: ouderen zijn een probleem, en ouderen moeten gewoon de crisis betalen. Maar een ouderenbeleid? Bij verreweg de meeste politieke partijen moet je daarvoor niet aankomen. Ouderen zijn een kostenpost, vergrijzing is alleen maar een probleem en een last voor de samenleving, en de mening van ouderen moet je vooral niet serieus nemen. Met deze houding wordt een steeds groter deel van onze bevolking buitenspel gezet. Het zijn wel de ouderen die met grote inspanningen dit land weer opgebouwd hebben na een desastreuze 2e Wereldoorlog. Zijn diezelfde ouderen nu geestelijk te onvolwaardig om mee te mogen spreken over hun eigen financiële toekomst? De NBP walgt van een dergelijke houding.
In een uitgebreid weblog gaat Leo van Heesch in op de verkiezingsprogramma’s, met name waar het gaat om het ouderenbeleid. De uitkomst is ontluisterend. Natuurlijk zou het zo kunnen zijn dat om redenen die de NBP niet onderzocht heeft, kiezers politieke voorkeuren hebben die niets te maken hebben met ouderenbeleid. Dat mag natuurlijk. Als we de programma’s echter strikt bekijken vanuit het perspectief van de belangen van ouderen, dan is het merendeel van de programma’s uitermate beschamend, en de keuze wel erg schamel. Na lezing van dit weblog weet u in elk geval wat de consequenties van uw keuze op 9 juni zijn voor uw eigen financieel-economische positie. Mopper dus niet op de NBP als er opnieuw een kabinet uit de bus komt dat uw belangen negeert. Want een gewaarschuwde gepensioneerde telt voor twee. En als ‘elke stem telt’, zet dat wel degelijk zoden aan de dijk.
De website van de NBP heeft door de afwezigheid van enkele mensen enige weken op een wat lager pitje gestaan. Maar tegenwoordig is er in de pensioenwereld nooit rust. Vakbonden en werkgevers hebben namelijk een pensioenakkoord gesloten dat in het verkiezingsgeweld grotendeels onderbelicht is gebleven.
De NBP laat zich uiteraard niet onbetuigd. In een programma van Eénvandaag op 21 juni dat door 1,2 miljoen mensen werd bekeken, komt voorzitter Kees de Lange uitgebreid aan het woord, samen met Emilie Schols van Pensioenkijker en Martin Pikaart van AVV. Het NBP standpunt is duidelijk: werkgevers uit de fondsbesturen, volledige democratisering van de pensioenfondsen, zeggenschap van iedereen over het eigen pensioen, en vrijheid om het eigen pensioenfonds te kiezen. In zijn weblog Pensioenverraad gaat Kees de Lange op nog wat zaken in.
Met de dekkingsgraad van de pensioenfondsen gaat het erg slecht. Het wordt duidelijk dat veel fondsen weer terug bij af zijn. In de Kassa uitzending van november 2009 kreeg de NBP het verwijt de zaken te somber voor stellen. Helaas moet geconstateerd worden dat we nog te optimistisch zijn geweest.
Met het arrogante ABP gaat het ook bijzonder slecht. Met een dekkingsgraad van slechts 96 zijn de problemen enorm. Dat het ABP het debat met de NBP of andere critici niet aandurft is geen geheim. Brieven worden niet beantwoord. Een recente brief van de NBP over het jaarlijkse Rendez-vous is tot nu toe evenmin van een antwoord voorzien. Men schijnt nog steeds niet te beseffen dat men ons geld beheert. We blijven echter op assertieve wijze de belangen van onze leden steunen.
Na veertig jaar strijd wordt eindelijk het normale normaal: verplichte deelnemers en gepensioneerden in de bedrijfstakpensioenfondsen gaan plaats nemen in de fondsbesturen. De Tweede Kamer heeft het initiatiefwetsvoorstel van Fatma Koser Kaya en Stef Blok op donderdag 1 juli 2010 aangenomen. Voorwaar een mijlpaal. Nu de Eerste Kamer nog.
De NBP is de organisatie die zich eerst jarenlang alleen, later ook met de steun van anderen voor medezeggenschap van gepensioneerden heeft ingezet. Erwin Nypels, oud-voorzitter van de NBP, heeft over de jaren zeer veel werk verzet om dit wetsvoorstel op te stellen en door de politieke mijnenvelden te loodsen. Het is de redactie van deze website een groot genoegen hem aan het woord te laten in zijn weblog ‘Tweede Kamer aanvaardt wetsvoorstel medezeggenschap in pensioenfondsbesturen!’ . Dit resultaat kon uitsluitend bereikt worden door de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer na de verkiezingen van 9 juni. Zelfs nu nog stemden CDA, PvdA en CU, partijen die door dik en dun de belangen van vakbonden steunen ook als dit leidt tot verregaande bevoogding van gepensioneerden, tegen het wetsvoorstel. Ook nu hebben ouderen van deze partijen nog steeds niets te verwachten.
Ja, de vakbonden. Zoals altijd niet geïnteresseerd in de belangen van de verplichte deelnemers in de fondsen, maar des te meer in goedbetaalde baantjes voor hun kaderleden. Het Financieele Dagblad bericht op 2 juli dat de FNV in grote meerderheid het AOW akkoord goedgekeurd zou hebben. In hun redactioneel commentaar van dezelfde dag wordt zelfs de lof van dit akkoord bezongen. Reden voor Kees de Lange, de NBP voorzitter, een ingezonden brief naar het FD te sturen waarin de puntjes op de i worden gezet.
En dan het ABP. In november 2009 kreeg de NBP naar aanleiding van de Kassa uitzending het verwijt de zaken veel te zwart voor te stellen. Naar nu blijkt, waren wij toen nog veel te optimistisch. Het ABP ziet zich nu gedwongen de premies te verhogen omdat de dekkingsgraad opnieuw gezakt is naar een troosteloos niveau. Niettemin blijft het ABP arrogant als vanouds. Kritiek op deze organisatie wordt door het bestuur consequent weggewuifd of genegeerd. Onlangs heeft de NBP een kritische brief geschreven over de inhoud van het jaarlijkse Rendez-vous en de noodzaak hier veranderingen in aan te brengen. Het ABP wist niet hoe snel ze zich van deze zaak moesten distantiëren, uiteraard zonder op de inhoud in te gaan. Lees de brief. De NBP kan zeer goed leven met deze uitkomst. De NBP is namelijk niet te koop, en is kritisch waar kritiek nodig is. Zoals ten aanzien van het ABP.
De gemiddelde Nederlandse burger heeft geen vertrouwen meer in zijn financiële instellingen, in het bedrijfsleven, in de politiek en in de pensioenfondsen. De gevestigde orde (vakbonden, werkgevers, het merendeel van de oude politiek), met grote belangen bij het in stand houden van de status quo, kiest er nog steeds voor de ogen voor deze vertrouwenscrisis te sluiten en de gebruikelijke machtspolitiek van het eigenbelang te continueren. Kees de Lange wijdt er een weblog aan onder de titel ‘Verspeeld vertrouwen’.
In zijn analyse ontbreken ook de nieuwe ontwikkelingen bij het ABP niet. Met name wordt ingegaan op het Rendez-Vous in oktober 2010, waar de keuze voor sprekers wel een zeer selectieve is, en een belediging aan het adres van alle gepensioneerden. In de landelijke pers verschenen ook berichten over hoe uiteindelijk de verkoop van het hedgefund Alpinvest, eigendom van de pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn, wordt voorbereid. Dit hedgefund kenmerkte zich niet zozeer door de fantastische opbrengsten ten behoeve van de verplichte deelnemers in deze pensioenfondsen, maar vooral door de obscene beloningen die de leiding voor zichzelf reserveerde.
De koepel van bedrijfstakpensioenfondsen, betaald door de deelnemers in de fondsen, gaat voort met de achterhoedegevechten tegen medezeggenschap van gepensioneerden over hun eigen uitgestelde loon. Nu na ruim veertig jaar in de Tweede Kamer bestuursdeelname van gepensioneerden niet langer geblokkeerd kan worden door vakbonden, werkgevers, en slippendragende partijen als het CDA en de PvdA, is dit een stuitende vertoning.
Normaal is er in de vakantieperiode niet veel nieuws te melden. Ten aanzien van de pensioenen gaat echter de stroom aan slechte berichten ook in de zomer gewoon door. Het verwerpelijke ‘pensioenakkoord’ waar de FNV zo trots op was, zorgt nu gelukkig zelfs in de eigen kring voor grote problemen. De FNV-bondsraad heeft het ‘akkoord’ met 32 tegen 22 stemmen verworpen. Het FNV-bestuur heeft deze uitspraak voorlopig naast zich neergelegd. Al eerder was Xander den Uyl bij de ABVA-KABO niet herkozen als bestuurslid. Het rommelt dus binnen de FNV die toch al niet representatief is voor werkenden en nog veel minder voor gepensioneerden. Hoezo ‘akkoord’, vraag je je zo langzamerhand af. Kees de Lange gaat in zijn weblog precies op deze vraag nader in.
De snorkende geluiden van bestuurders van bedrijfstakpensioenfondsen in de Kassa uitzending in november 2009 blijken, zoals door de NBP voortdurend betoogd, volkomen misplaatst te zijn geweest. De onaangename werkelijkheid openbaart zich steeds meer, namelijk dat men de grootst mogelijke moeite heeft om de toch al sombere herstelplannen te realiseren. Voorts hebben de pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn hun lovebaby Alpinvest in de verkoop gezet. Slechte beleggingsresultaten en obscene zelfverrijking van de bestuurders, treurnis waar al jaren geleden door velen op gewezen is, lijken nu opeens de doorslag te geven.
Tenslotte een bericht over hoe ouderen ervoor staan op de arbeidsmarkt, gepubliceerd op 27 juli 2010 op www.nu.nl. De feiten wijzen uit dat zij vrijwel kansloos zijn. Tegenover elke dertien werkloze 55-plussers stond er in 2009 maar een die werd aangenomen. Curieus hoe dergelijke cijfers nooit aan de orde komen bij de discussie over de ingangsleeftijd van AOW en aanvullende pensioenen. Het is evident dat verhoging naar 67 jaar eenvoudigweg steeds meer ouderen in de WW en de Bijstand dumpt.
De situatie rond de pensioenen verslechtert met de week en het nieuws wordt steeds grimmiger. Verplichte deelnemers in de pensioenfondsen, en met name de gepensioneerden dreigen het kind van de rekening te worden. Na de indexatie die door veel slecht functionerende en ondermaats presterende fondsen al geruime tijd niet of nauwelijks meer wordt uitgekeerd, zijn nu de nominale pensioenen in de gevarenzone beland. Ondanks de stelselmatige ontkenningen van pensioenfondsbestuurders zoals Xander den Uyl dat er niets aan de hand is, wordt de NBP die al jaren waarschuwingen laat horen, uiteindelijk in het gelijk gesteld. Of je met dit gelijk blij moet zijn, is overigens een andere zaak.
In de landelijke pers verschijnen berichten dat De Nederlandsche Bank (DNB) afkoerst op het korten van pensioenen. De metaalfondsen PMT en PME worden als zeer zwak bestempeld, geheel in lijn met wat de NBP al in de Kassa uitzending van november 2009 op basis van harde cijfers beweerde. Naast de metaalfondsen worden ook expliciet het pensioenfonds voor notarissen en PNO Media genoemd. Het wanbeleid van dit laatste fonds is al veel eerder door de NBP in de publiciteit gebracht.
Natuurlijk komt deze ellende niet zomaar uit de lucht vallen. De kwaliteit van het toezicht door DNB op ondermeer de pensioenfondsen is al veel langer onderwerp van verhitte discussie, en duidelijk is dat daar zeer veel aan schort. Van een cultuuromslag die bewerkstelligd moet worden door dezelfde ‘leiders’ die jarenlang op hun handen gezeten hebben, valt niets te verwachten.
De NBP betoogt ook al geruime tijd dat de financiële sector in Nederland te groot voor het land is. In ‘VS: Nederland niet crisisbestendig’ van 13 augustus 2010 gaat Jan Kleinnijenhuis in Trouw op dit probleem in, (Lees hier het volledige artikel). Als het mis gaat zijn de risico’s voor de belastingbetaler enorm. Dit hebben we kunnen ervaren bij de miljardensteun die door de Nederlandse Staat verleend is aan ABN AMRO, ING, en SNS Reaal, overigens zonder al te harde voorwaarden te stellen aan het beleid dat tot de rampspoed geleid heeft. Is het overigens niet curieus dat hetzelfde drietal banken er bij de recente stresstests redelijk goed uitkwam? De vraag rijst natuurlijk waarom er staatssteun nodig was, als deze banken hun zaakjes zo goed voor elkaar hadden. Of is het de Nederlandse belastingbetaler die de stresstest redelijk goed doorstaan heeft?
Het pensioendrama dat iedereen die het wilde zien al tijden lang zag aankomen, begint nu tot het grote publiek door te dringen. De besturen van de pensioenfondsen die bewust kritische geluiden genegeerd hebben, hebben nu heel wat meer uit te leggen dan de slachtoffers nog bereid zijn te geloven. De politieke commotie is enorm, hoewel ook daar gesteld moet worden dat men rijkelijk laat is om te reageren op ontwikkelingen die iedereen al lang kon voorzien. Het is schandelijk dat minister Donner en DNB vooral bezig zijn het eigen juridische tuinpad schoon te vegen, terwijl men geen moment stil staat bij de onzekerheid en de onrust die men bij de verplichte deelnemers van de slecht presterende fondsen aanricht. Echter, het absolute dieptepunt komt op het conto van CDA goeroe Lans Bovenberg, perfesser aan de Katholieke Universiteit van Brabant (KUB), voorheen Katholieke Universiteit van Tilburg (KUT). Dit economisch wonder had desgevraagd een advies voor alle getroffen gepensioneerden: zij moeten hun uitgavenpatroon aanpassen. Hoe los van de werkelijkheid, hoe onkundig van de menselijke maat kun je zijn.…
Elk ‘nadeel heb su voordeel’, dus de huidige ellende noopt gelukkig hier en daar tot enig nadenken. Democratisering van de fondsen en keuzevrijheid, zaken die de NBP al heel lang bepleit, worden weer aan de orde gesteld. In sommige berichten wordt gesteld dat het communicatiebeleid van de meeste pensioenfondsen beneden alle peil is, en dat de fondsen de verplichte deelnemers excuses verschuldigd zijn. De NBP onderschrijft dit natuurlijk, maar stelt meteen ook dat van excuses de kachel niet kan branden. Compensatie is eerder aan de orde.
In de Volkskrant van 18 augustus wordt aangeven dat de thans getroffen fondsen slechts de top van de ijsberg vertegenwoordigen. Ook de grote bedrijfstakpensioenfondsen bevinden zich in de gevarenzone. De geruststellende woorden van november 2009 in het programma Kassa van onder meer Xander den Uyl (ABP) blijken zonder inhoud te zijn geweest, zodat de verplichte deelnemers van die fondsen (waaronder hetzelfde ABP) zich terecht misleid kunnen voelen.
Wat doet de NBP? Voorzitter Kees de Lange heeft op de website FDSelections op 17 augustus een vlammend betoog gehouden voor fundamentele veranderingen in het pensioenstelsel. Op woensdag 19 augustus waren er telefonische interviews met RTV Oost, en de Wereldomroep, alsmede met RTL(Z). Dit laatste interview werd op de televisie vrijwel de hele dag elk uur herhaald. Om 19.30 uur kwam RTL met een nieuwsitem. Ook Eénvandaag liet zich niet onbetuigd. Op woensdag 19 augustus trad in dit programma naast de NBP voorzitter ook prominent NBP lid Simon van der Schoot op. Lees vooral ook de visie van de NBP die Kees de Lange uitdraagt in zijn weblog getiteld ‘Het laatste pensioentaboe geslecht’.
